Telegram kanallarda ko‘p o‘tirish inson organizmi uchun xavfliligi haqida ma’lumotlar tarqalmoqda. “Har kuni bir necha soat o‘tirish o‘lim xavfini oshiradi”, — deyiladi xabarda.
Factchecknet.uz mazkur xabar qay darajada haqiqatga yaqinligini tekshirib ko‘rdi.
HUKM: ROST
Yangi tadqiqot shuni ko‘rsatadiki, ko‘p o‘tirish kattalar uchun barcha sabablarga ko‘ra o‘lim xavfini 16% ga oshiradi. Unga ko‘ra, zamonaviy hayotda “ish uchun o‘tirish oddiy hisoblanadi va unga yetarlicha e’tibor berilmagan”, ammo bu holat odamlarning sog‘ligiga zarar yetkazishi haqida dalillar ko‘paymoqda.
Tadqiqotchilar Tayvanda 1996-yildan 2017-yilgacha a’zolikka asoslangan yillik va ikki yillik salomatlik tekshiruvi dasturida 20 va undan katta yoshdagi 481 688 nafar ishtirokchini kuzatib borishdi. Kuzatish natijasida, ishtirokchilarning 60,2%i bo‘sh vaqtlarida jismoniy mashqlar bilan shug‘ullanmagani qayd etilgan.
Ko‘p o‘tirib ishlaydiganlarda, harakatchan insonlarga nisbatan barcha sabablarga ko‘ra o‘lim xavfi 16%ni tashkil etadi. Yurak-qon tomir kasalliklaridan vafot etish xavfi esa 34%ga yuqori ekani o‘rganilgan.
Tadqiqotchilar ushbu xavfni kamaytirishi mumkin bo‘lgan choralarni taklif qilishdi. Ular:
- ish sozlamalarida muntazam tanaffuslarni kiritish;
- tik turgan jadvallar va faoliyatga ruxsat beruvchi ish joylaridan foydalanish;
- kuniga qo‘shimcha 15-30 daqiqa mashq qilish.
Tadqiqotchilar Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti 2020-yilda bolalar va kattalar uchun taxminiy minimal jismoniy faollik bo‘yicha ko‘rsatmalar chiqargan.
Unga ko‘ra, 18 yoshdan 64 yoshgacha bo‘lgan kattalar har hafta kamida 150 daqiqa o‘rtacha jismoniy faollik bilan yoki kamida 75 daqiqa yurish, yugurish, suzish va velosipedda yurish kabi kuchli jismoniy faoliyat bilan shug‘ullanishlari kerak. JSST ma’lumotlariga ko‘ra, kattalar uchun haftasiga kamida ikki kun o‘rtacha va yuqori intensivlikdagi mashqlarni bajarishlari foydali.
Faktchekerlar hamjamiyatiga qo‘shiling.
Manba: https://factchecknet.uz/2024/06/13/kop-otirish-olim-xavfini-oshiradimi/